Tradycje i obyczaje bożonarodzeniowe w innych krajach
Francja – najbardziej popularnym znakiem świątecznym są szopki oraz dekoracje z jemioły i ostrokrzewu. Kolacja świąteczna odbywa się zaraz po mszy świętej (tzw. pasterce). Potrawy kolacji wigilijnej zależą od regionu Francji. Serwowana jest między innymi: gęś (Alzacja), naleśniki polane kwaśna śmietaną (Bretania), może być także indyk i kasztany (Burgundia) czy ostrygi (Paryż). We Francji podawany jest tradycyjny deser, który przypomina polską roladę. We Francji dzieci wierzą, że mały Jezus przynosi im prezenty i wkłada je do bucików ustawionych przy kominku.
Niemcy – zwyczajem niemieckim, który poprzedza święta Bożego Narodzenia jest czas adwentu. Wieńce udekorowane są czterema świecami i co tydzień zapalana jest kolejna. W zimowej atmosferze odbywają się jarmarki świąteczne, a przechodnie ogrzewają się grzanym winem. W Niemczech podobnie jak we Francji posiłek odbywa się dopiero 25 grudnia, na którym podawana jest pieczona gęś.
Anglia – mieszkańcy tego kraju nie obchodzą Wigilii, a najważniejszy posiłek odbywa się 25 grudnia, gdzie króluje nadziewany indyk oraz świąteczny „płonący” pudding. Dzieci wywieszają swoje skarpety za drzwi, by zostały wypełnione prezentami. W Londynie narodził się zwyczaj pocałunków pod jemiołą wisząca u sufitu, który zapewnia szczęście i spełnienie marzeń. W Anglii powstała także pierwsza kartka świąteczna w 1846 roku z napisem „Wesołych Świąt i szczęśliwego Nowego Roku”, której autorem był Jon Horsley.
Włochy – w Wigilię przygotowuje się uroczystą kolację, na której podawane są włoskie ciasta, migdały, orzechy laskowe i nugat. Tradycją jest budowanie szopek które są już od 8 grudnia w kościołach.
Portugalia – tutaj wokół choinki oczekuje się nadejścia godziny 00, aby uczestniczyć w pasterce. Po mszy wszyscy udają się do domów, aby spożyć uroczystą kolację, na której tradycyjnym posiłkiem jest dorsz. Do niego podawana jest kapusta, krokiety z ryb i przeróżne ciasta.
Dania – tradycyjnym daniem wigilijnego stołu jest słodki ryz posypany cynamonem i pieczona gęś z jabłkami i suszonymi śliwkami. Do tego podaje się ziemniaki z czerwoną kapustą, buraczkami i konfitura z żurawiny. Pani domu podaje także budyń z ryżem i ukrywa w nim migdały, a kto je znajdzie dostaje w nagrodę świnkę z marcepanu, co zapewnia szczęście przez cały rok.
Hiszpania – także tutaj ważniejsza rolę od choinki spełnia rola szopki. Dania podobnie jak we Francji są uzależnione od regionu w jakim się znajdujemy. Głownie jest podawana jagnięcina i prosię, pieczony indyk (Andaluzja), owoce morza ryby. Deserem wigilijnym jest marcepan, orzechy, nugat z migdałami, a wszystko popija się białym winem musującym. Po wieczerzy ważnym elementem jest uczestnictwo w pasterce. Dzieci prezenty otrzymują po 12-stu dniach w Święto Trzech Króli.